Το «κούρεμα» έγινε. Και τώρα τί;

Το αναμενόμενο «κούρεμα» του χρέους έγινε. Σύμφωνα με τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου θα ήταν 21%, αργότερα αρχίσαμε να το αυξάνουμε, μέχρι που οι ξένοι τραπεζίτες είπαν «όχι περισσότερο από 40%». Τελικώς, η «μπίλια» έκατσε στο 50% με την «ενεργοποίηση του υπερόπλου» όπως αποκαλέστηκε η απειλή του Γερμανογαλλικού άξονα ότι θα προχωρήσει σε μονομερή και μη εθελοντική μείωση. Λίγες μέρες πριν ο κ. Λουκάς Παπαδήμος έγραφε σε κυριακάτικη εφημερίδα ότι το κούρεμα σε ποσοστό μεγαλύτερο του 21% θα είναι καταστροφικό.

Δεν ξέρω τελικά ποιο είναι το ιδανικό «μείγμα κουρέματος». Ξέρω όμως τι πρέπει να γίνει από εδώ και στο εξής: Το επόμενο διάστημα, οι Ελληνικές τράπεζες θα «κοιτάξουν» το χαρτοφυλάκιό τους και θα κάνουν τον υπολογισμό της ζημιάς τους. Θα πρέπει να γίνουν λογιστικές εγγραφές στα βιβλία τους, εν όψει κλεισίματος του τελευταίου τριμήνου του έτους (“4Q”) και φυσικά αυτοί οι αριθμοί να γραφτούν στους ισολογισμούς τους.

Μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, οι τράπεζες θα κλείσουν ακόμη περισσότερο τις «κάνουλες» του δανεισμού. Ίσως αυτό να είναι και λογικό: Πρέπει να εκτιμηθεί το μέγεθος της ζημιάς έτσι ώστε «τρέχοντας» νέα σενάρια να δουν οι αναλυτές ρίσκου των τραπεζών πόσο μπορούν να δανείσουν εκ νέου και σε ποιούς. Στο μεσοδιάστημα, βέβαια, μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και ιδιώτες με έκτακτες ανάγκες θα αγωνιούν… Από αυτή τη διαδικασία θα προκύψει και το μέγεθος της «ανάγκης στήριξης» που θα έχει κάθε τράπεζα, έτσι ώστε να «επανακεφαλαιοποιηθεί» από το κράτος.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; «Εκλογές» φωνάζουν πολλοί. Εγώ, παρ’ όλον ότι βλέπω πως η κυβέρνηση έχει χάσει μεγάλο κομμάτι του λαϊκού ερείσματος, πιστεύω ότι τα πράγματα θα πρέπει να ακολουθήσουν μια διαφορετική πορεία:

1) Αυτή τη στιγμή και για το αμέσως επόμενο διάστημα θα πρέπει να πάψει κάθε συζήτηση για εκλογές. Η κυβέρνηση θα πρέπει (ίσως και με τη βοήθεια ξένων τεχνοκρατών – λέγε με «εποπτεία»!) να εκτιμήσει σωστά τη «ζημιά» και άμεσα να προχωρήσει σε στήριξη των τραπεζών. Μόνο έτσι, θα μπορέσουν οι τελευταίες να «κλείσουν σωστά» τα «βιβλία» και να προχωρήσουν στο άνοιγμα των εταιρικών και προσωπικών χρηματοδοτήσεων. Βρισκόμαστε δηλαδή μπροστά στην περίφημη «επανεκκίνηση» της οικονομίας που τόσο καιρό μας λέει η Νέα Δημοκρατία και άλλοι, και απλώς δεν ήξεραν τι εννοούσαν. Αν αυτό είναι δυνατόν να συμβεί πριν από Χριστούγεννα (και πάλι το τέλος του 4ου τριμήνου), θεωρητικά οι λογιστικές εγγραφές «ζημιάς» θα έρχονταν «τούμπα» από τις νέες λογιστικές εγγραφές «επαναχρηματοδότησης». Έτσι, «ούτε γάτα, ούτε ζημιά»! Τα παραπάνω μπορεί να είναι υπεραπλουστευμένα, αλλά, νομίζω, δείχνουν με καθαρό τρόπο το επείγον της υπόθεσης αυτής.

2) Μόλις επιτευχθεί η περίφημη επανεκκίνηση, τότε θα πρέπει να πάμε σε εκλογές, έτσι ώστε μια νέα κυβέρνηση με ανανεωμένη λαϊκή εντολή να αναλάβει την εφαρμογή των ήδη ψηφισμένων (και μη υλοποιημένων!) μέτρων αλλά και για να φέρει τα νέα μέτρα. Ναι, μην απορείτε. Νέα μέτρα έρχονται, ανεξαρτήτως του τι σας λένε, διότι απλούστατα κάποιος πρέπει να πληρώσει το κόστος της αναχρηματοδότησης των τραπεζών. Ποιος θα το κάνει αυτό; Το χρεωκοπημένο κράτος; Ή μήπως τα νέα δάνεια θα καλύψουν 100% αυτές τις ανάγκες;…

Το μήνυμα, κατά την άποψή μου, είναι σαφές: Γρήγορες ενέργειες τώρα, έτσι ώστε να επιτευχθεί η περίφημη «επανεκκίνηση». Υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις με πραγματικές ανάγκες και με πραγματικά σχέδια επέκτασης, οι οποίες όμως μέχρι τώρα δεν προχωρούσαν σε επενδύσεις, φοβούμενες το θολό τοπίο. Τώρα λοιπόν η κυβέρνηση πρέπει να τους δείξει ότι το τοπίο «ξεθόλωσε» και τώρα είναι η ώρα για να προχωρήσουν μπροστά. Θα ανοίξουν (ας ελπίσουμε) νέες δουλειές που θα κινήσουν το χρήμα και έτσι θα μειώσουν τις ανάγκες δανεισμού των επιχειρήσεων (μέσω της αύξησης του τζίρου) αλλά και την ανεργία. Και αυτό ακριβώς είναι η «επανεκκίνηση» σε πραγματικούς όρους.

Η κυβέρνηση πρέπει να βιαστεί, διότι άλλες ολιγωρίες δεν επιτρέπονται. Καθυστέρησε στις διαρθρωτικές αλλαγές, καθυστέρησε στις αποκρατικοποιήσεις, καθυστέρησε στη «μείωση του κράτους». Τώρα που βρέθηκε μια φόρμουλα «ανάσας» ας μην καθυστερήσει να τη μεταδώσει (ως άλλος νοσοκόμος) στον ασθενή. Οι ευθύνες της είναι μεγάλες!

Ένα παιχνίδι τακτικής ενάντια στους πολίτες

Τον τελευταίο καιρό γινόμαστε μάρτυρες μιας άνευ προηγουμένου παλινωδίας στα θέματα που μας αφορούν άμεσα, τα σχετικά με την οικονομική κρίση, τους φόρους επί φόρων που επιβάλλονται και γενικότερα τα θέματα οικονομικής πολιτικής.

Ανακοινώνονται μέτρα, πολλές φορές τόσο «αδούλευτα» και πρόχειρα, τα οποία προκαλούν την έκπληξη και την οργή των συμπολιτών μας, τόσο με την πρωτοφανή «αγριότητά» τους όσο και με τον απόλυτο και σχεδόν απολυταρχικό τρόπο που επιβάλλονται (όλοι π.χ. γνωρίζουμε για τις αιτιάσεις περί αντισυνταγματικότητας των «εκτάκτων εισφορών»). Είναι προφανές στο «γκουβέρνο» μας ότι αυτά τα μέτρα δεν μπορούν να περάσουν εύκολα αλλά πρέπει οπωσδήποτε να περάσουν γρήγορα! Πρέπει λοιπόν να βρεθεί ένας τρόπος να μας κάνουν να τα «χωνέψουμε», να μας «χρυσώσουν το χάπι».

Και τι κάνουν; Ανακοινώνουν μέτρα πρωτοφανούς αγριότητας είτε με διαρροές είτε με δημόσιες εμφανίσεις υπουργών στα μέσα ενημέρωσης, τα οποία κατ’ αρχήν προκαλούν έντονες-εντονότατες αντιδράσεις. Αυτές οι αντιδράσεις έχουν σκοπό να «απορροφήσουν» τους αναπόφευκτους κραδασμούς της κοινωνίας, να μας κάνουν να το συζητήσουμε έντονα, να γράψουν οι εφημερίδες και οι bloggers γι’ αυτά, μέχρι του σημείου να τα θεωρούμε σίγουρα.

Ακολούθως, οι κυβερνόντες προχωρούν στο… προκείμενο. Ανακοινώνουν επισήμως τα «αναθεωρημένα» μέτρα, τα οποία είναι κατά τι ελαφρότερα και πιο εύπεπτα από τους πολίτες. Τότε, όλοι μας αναστενάζουμε με ανακούφιση (!) και λέμε «και μη χειρότερα». Οι αρνητικές προσδοκίες μας είχαν «χτυπήσει ταβάνι» και τώρα που μας δίνουν μια νέα συνταγή «light μιζέριας» την αποδεχόμαστε ευκολότερα. Ιδού ένα παράδειγμα: Μας είπαν ότι θα εξισωθεί ο φόρος στο πετρέλαιο θέρμανσης με αυτό του πετρελαίου κίνησης. Αυτό έγινε πολύ πριν την έναρξη της χειμερινής σαιζόν. Φοβηθήκαμε όλοι ότι δεν θα μπορούμε να «ζεστάνουμε το κοκαλάκι μας» και το συζητούσαμε επί μήνες. Και προσφάτως, ανακοινώθηκε ότι θα γίνει φέτος μια «μικρή» αύξηση και η πλήρης εξίσωση θα γίνει από του χρόνου. Προσέξτε: Μικρή αύξηση. Δηλαδή «μόνο» 10%, όπως βγάζει ο πρόχειρος υπολογισμός μου. Έτσι, ο λαός καταπίνει και αυτό το «ποτήριο» και λέει «και μη χειρότερα».

Εκφραστές αυτής της πολιτικής είναι ορισμένα στελέχη της κυβέρνησης, τα οποία είναι τοποθετημένα σε θέσεις-κλειδιά, με σκοπό να «βγαίνουν μπροστά» και να γίνονται αποδέκτες των πρώτων σφοδρών αντιδράσεων, παίζοντας το ρόλο του κυματοθραύστη. Είναι άνθρωποι οι οποίοι έτσι κι αλλιώς δεν χαίρουν καμίας ιδιαίτερης εκτίμησης από το λαό και που οι πολιτικές τους φιλοδοξίες έχουν μάλλον φτάσει στο μέγιστο δυνατό. Μπαίνουν λοιπόν μπροστά για να απορροφήσουν τους κραδασμούς και κατόπιν να μπορέσει ο αρμόδιος υπουργός να εκτελέσει το αρχικώς σχεδιασμένο πλάνο του, κάπως ευκολότερα.

Κατά την άποψή μου, αυτό κινείται στα όρια της απάτης. Αν αυτά γίνονταν σε κάποια σωστή «δουλειά» ή επιχείρηση, ο ιθύνων νους θα είχε «πάρει πόδι» μια ώρα αρχύτερα. Εμείς, πάλι, οι πολίτες πρέπει να κρίνουμε αυτά τα μέτρα στο πραγματικό τους μέγεθος και να μην μπαίνουμε στη λογική του «πάλι καλά, θα μπορούσε να είναι και χειρότερα»!