Πρακτικές λύσεις στο θέμα της ανεργίας

Πολύς λόγος γίνεται για τη «φύση» των μέτρων που προωθούνται προκειμένου η Ελλάδα να εξασφαλίσει τη νέα δανειακή σύμβαση. Λένε, όχι αδίκως, ότι τα μέτρα αυτά είναι «υφεσιακά». Πρόκειται δηλαδή για μέτρα τα οποία έχουν ως αποκλειστικό σκοπό να εξυπηρετήσουν το χρέος που έχουμε στους δανειστές μας, χωρίς να μένει καθόλου «κρέας» για τη διοχέτευση χρήματος στην πραγματική οικονομία και στο κράτος προνοίας. Αυτά τα μέτρα θα προκαλέσουν ένα σωρό προβλήματα, αλλά ένα από αυτά θα είναι η περαιτέρω αύξηση της ανεργίας. Με αυτό το ζήτημα θα ασχοληθώ σήμερα.

Η ανεργία είναι ένα θέμα το οποίο έχει, φυσικά, οικονομικές προεκτάσεις και αντίκτυπο αλλά επιπροσθέτως έχει και μια άλλη, ανθρώπινη πλευρά: Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο άνεργος αποκτά, εκτός από οικονομικά προβλήματα, και ψυχολογικά. Οι γύρω από αυτόν, επίσης. Μιλάμε δηλαδή για μια κατάσταση η οποία πληγώνει και αυτόν τον κοινωνικό ιστό της κοινωνίας μας. Γι’αυτό και πρέπει να αντιμετωπιστεί με προτεραιότητα. «Πώς;», ρωτάνε πολλοί. «Τι μπορεί να κάνει ένα χρεοκοπημένο κράτος το οποίο δεν μπορεί καλά-καλά να πληρώσει τους εργαζόμενούς του δημοσίους υπαλλήλους και δεν μπορεί να περιθάλψει τους αρρώστους του;». Σε αυτά τα ερωτήματα πρέπει να δοθούν πρακτικές λύσεις και ιδού μερικές από αυτές:

Πανελλαδικό μητρώο εργαζομένων/ανέργων Ελληνικού Κράτους: Ο ΟΑΕΔ θα πρέπει να λάβει εξέχουσα θέση στην οργάνωση της αγοράς εργασίας. Όλοι οι εργαζόμενοι ή οι νέοι που βγαίνουν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας ή οι άνεργοι όλων των κατηγοριών θα πρέπει να καταγράφονται σε πανελλαδικό μητρώο. Έτσι θα είναι διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή η «εργατική δύναμη» της χώρας και θα βρίσκονται εύκολα και γρήγορα περιοχές όπου υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού (δηλαδή χαμηλή ανεργία). Αυτό θα είναι ένα πανελλαδικό ηλεκτρονικό δίκτυο όπου εργαζόμενοι και εργοδότες θα μπορούν να χρησιμοποιούν. Στις σημερινές συνθήκες κρίσης, ποιος δεν θα ήθελε να δει περιοχές (εργασιακές και γεωγραφικές) χαμηλής ανεργίας και, ίσως, να κάνει ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή του;

Υποστήριξη του ηλεκτρονικού δικτύου με “brick and mortar”: Δεδομένου ότι αυτά που συζητάμε δεν αφορούν μόνο ανθρώπους που γνωρίζουν απαραιτήτως από internet και τεχνολογία, θα πρέπει, κατ’ αντιστοιχία με τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.), να δημιουργηθούν Κ.Ε.Ε.Δ. (Κέντρα Εξυπηρέτησης Εργατικού Δυναμικού) τα οποία θα λειτουργούν ως υποδιευθύνσεις του νέου υπερ-ΟΑΕΔ. Οποιοσδήποτε εργαζόμενος θα μπορεί να απευθυνθεί εκεί για τις υποθέσεις του αλλά, κυρίως, οποιοσδήποτε εργοδότης θα μπορεί να απευθύνεται εκεί για να βρει, εργατικό δυναμικό. Όλοι έχουμε δει τις «γωνιές» στις γειτονιές όπου μαζεύονται εργάτες (κυρίως παράνομοι και αλλοδαποί) και περιμένουν να έρθει κανένας περαστικός να τους «μαζέψει» για μεροκάματο. Πόσο πιο ανθρώπινο (και αποδοτικό) θα ήταν να γίνεται καταγραφή των διαθέσιμων εργατών μιας γειτονιάς και όποιος θέλει να μπορεί να τους βρίσκει μέσα από νόμιμες διαδικασίες… Και για τους άλλους, τους υπαλλήλους γραφείου, στελέχη μικρομεσαίων επιχειρήσεων κ.λπ.: Δεν θα ήταν προτιμητέοι από τον τοπικό εργοδότη/μαγαζάτορα αυτοί οι οποίοι μένουν εκεί κοντά; Οι συμπολίτες του, οι γείτονές του, αυτοί που τα παιδιά τους πάνε στο ίδιο σχολείο με τα δικά του;

Επιδότηση πρόσληψης ανέργων: Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να διευκολύνονται έτι περισσότερο να προσλαμβάνουν ανέργους. Σήμερα, ένας νέο-άνεργος, παίρνει επίδομα ανεργίας για 6 μήνες. Αυτός ο άνεργος θα μπορούσε να προσληφθεί για αυτούς τους έξι μήνες από έναν οργανισμό και να μην πληρώνεται καθόλου μισθό. Να παίρνει το επίδομα ανεργίας που θα έπαιρνε κι αν καθόταν στο σπίτι του. Έτσι, ο εν λόγω οργανισμός θα είχε δωρέαν εργατικό δυναμικό, αλλά και ο άνεργος θα είχε απασχόληση η οποία του εξασφαλίζει ηρεμία και ψυχολογική στήριξη αλλά και συλλογή πολύτιμης εμπειρίας για τα μετέπειτα βήματά του. Άλλωστε, δεν αποκλείεται μετά την πάροδο των 6 μηνών, ο «άνεργος» αυτός (τον ονομάζω «ημι-άνεργο» για τον υπόλοιπο της συζήτησης) να έχει καλύψει «πάγιες και διαρκείς ανάγκες» και να μονιμοποιηθεί, τρόπον τινά.

Προστασία των ημι-ανέργων: Μα, θα πείτε για την παραπάνω κατηγορία, έτσι όλες οι επιχειρήσεις θα έπαιρναν στη δούλεψή τους τέτοιους ημι-ανέργους και θα τους ανακύκλωναν κάθε 6 μήνες. Έτσι, θα είχαν μονίμως «μηδενικό» μισθολογικό κόστος με εργάτες-δούλους και συνεπώς αυτά που λέω είναι… νεοφιλελεύθερες αρλούμπες! Όχι, αυτό δεν είναι αληθές, καθώς η διαρκής ανακύκλωση προσωπικού έχει τεράστιο κόστος για την επιχείρηση (με την εξαίρεση των ανειδίκευτων εργατών). Και άλλωστε, η παραπάνω πρόταση δεν εννοώ να υλοποιηθεί «αδιακρίτως» και χωρίς έλεγχο. Ιδού μερικές δικλείδες ασφαλείας:
- Το ποσοστό των ημι-ανέργων θα είναι ελεγχόμενο και μάλιστα ευθέως ανάλογο των μικτών κερδών της επιχείρησης. Δηλαδή μια «ανθηρή» επιχείρηση θα μπορεί να προσλαμβάνει μικρό ποσοστό τέτοιων υπαλλήλων, ενώ μια προβληματική, θα μπορεί να αυξάνει το ποσοστό. Έτσι, θα βοηθιούνται (εκτός από τους ημι-ανέργους) και οι ίδιες οι προβληματικές επιχειρήσεις, ώστε να μην κλείσουν.
- Ένας ημι-άνεργος θα μπορεί να συνεχίζει την εργασία του μετά τους πρώτους 6 μήνες. Τότε η συμμετοχή του κράτους στην επιδότησή του θα μικραίνει δραστικά. Η επιχείρηση θα πληρώνει το μισθό του, αλλά με μειωμένες εργοδοτικές εισφορές. Ο εν λόγω εργαζόμενος θα δεχτεί κάποιου είδους «έκπτωση» στις κοινωνικές παροχές (νοσοκομεία κ.λπ.) σε αντάλλαγμα για τη διατήρηση της θέσης του για άλλους 6 μήνες και χαμηλότατες ασφαλιστικές εισφορές. Η επιχείρηση έχει πλέον κόστος, αλλά πολύ μικρότερο του κανονικού.

Έλεγχος των μέτρων εφαρμογής:Τα παραπάνω ή οποιαδήποτε παρόμοια μέτρα θα πρέπει να ελέγχονται από τον «νέο-ΟΑΕΔ» ή το νέο «Υπουργείο Απασχόλησης» έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν γίνονται καταχρήσεις ή υπερβάσεις των προβλεπόμενων. Και για το σκοπό αυτό θα πρέπει να υλοποιηθούν (και) ηλεκτρονικά μέσα ελέγχου/καταγραφής, ώστε ο επιτόπου έλεγχος από (επίορκους, ενίοτε;) δημοσίους υπαλλήλους να μην είναι ο μόνος τρόπος ελέγχου.

Οι παραπάνω προτάσεις δεν είναι βεβαίως κοστολογημένες, αλλά είναι σαφές ότι μπορούν να μετρηθούν και να ρυθμιστούν αναλόγως. Σκοπός είναι να δώσουμε απασχόληση σε αυτούς οι οποίοι συντόμως θα περιθωριοποιηθούν και θα δυστυχήσουν. Ρωτήστε όποιον θέλετε: προτιμά να κάθεται σπίτι του ή να δουλέψει και να αποκτήσει ελπίδα για τους επόμενους 6-12 μήνες;