Τετάρτη 27 Απριλίου 2011

Η Κοινωνική Αλληλεγγύη στα χρόνια της Οικονομικής Κρίσης

Στη χώρα μας βιώνουμε μερικές εξαιρετικές περιστάσεις, αυτή την εποχή. Δεν είναι πρωτόγνωρες, ίσως, αλλά είναι πρωτοφανείς για τους νεώτερους, τουλάχιστον, από εμάς. Οι σημερινοί σαραντάρηδες ή πενηντάρηδες, από την αρχή της ζωής τους βίωναν μια συνεχή βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου και σχεδόν συνεχή αύξηση του εισοδήματός τους. Σε σχετικά μικρή ηλικία μπόρεσαν να αποκτήσουν ορισμένα καταναλωτικά αγαθά που η προηγούμενη γενιά έπρεπε να «ωριμάσει» ηλικιακά για να τα απολαύσει.

Σήμερα, διανύουμε μια περίοδο οικονομικής κρίσης που αναγκάζει μερικούς από εμάς να συμμορφωθούμε σε νέα δεδομένα. Κάποιοι υφίστανται μείωση των εισοδημάτων τους, κάποιοι βιώνουν για πρώτη φορά τον εφιάλτη της ανεργίας. Άλλοι, πάλι, υπό το βάρος της γενικότερης κατάστασης, υφίστανται πιέσεις εντός του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Είναι γενικά διάχυτη η εντύπωση ότι «ο κόσμος είναι εκνευρισμένος». Το βλέπεις κάθε μέρα στις πάσης φύσεως ουρές που περιμένεις (όχι και τόσο υπομονετικά, πια) να εξυπηρετηθείς, στις αναπόφευκτες μικρο-συγκρούσεις της καθημερινότητας (όπου δεν είσαι πλέον διατεθειμένος να δεχτείς ότι μπορεί και να σφάλεις) κ.λπ. Για να μην μιλήσουμε για τη στάση μας απέναντι στους μετανάστες…

Οι πιέσεις που υφιστάμεθα σε προσωπικό επίπεδο, αναμφισβήτητα μεταφέρονται στο συλλογικό επίπεδο. Έτσι φτάνουμε να μιλάμε για μια γενικότερη «αναταραχή στην κοινωνία».

Θα πρέπει να (ξανα)θυμηθούμε την έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης. Εκείνης της κινητήριας δύναμης που ήταν κυρίως χαρακτηριστικό της Ελληνικής κοινωνίας (και λιγότερο των ευρωπαϊκών ή βορειοαμερικανικών κοινωνιών). Οι πιέσεις που ανέφερα παραπάνω, αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορούν να μολύνουν ακόμα περισσότερο την κοινωνία και καθέναν από εμάς. Έτσι θα οδηγηθούμε σε τάσεις απομάκρυνσης από τον περίγυρό μας και σε μια προσπάθεια να φτιάξουμε τον δικό μας «πυρηνικό» μικρόκοσμο. Το μόνο καλό που μπορεί να προκύψει από αυτή τη διεργασία είναι η ενδυνάμωση του θεσμού της οικογένειας, που τόσο έχει υποφέρει και αυτός, τελευταία. Αλλά μέχρις εκεί. Τίποτα περισσότερο.

Η κυβέρνηση, η ευρωπαϊκή ένωση και οι υπόλοιποι πολιτικοί θεσμοί, κάνουν «ό,τι πρέπει» σε τεχνοκρατικό επίπεδο για την αντιμετώπιση της κρίσης (και εν προκειμένω την υποβοήθηση της Ελλάδας να την ξεπεράσει). Υπάρχουν όμως ζητήματα της καθημερινότητας στα οποία μόνο εμείς μπορούμε να βοηθήσουμε «εμάς». Η ανακούφιση ευπαθών μονάδων (που μόλις τώρα προκύπτουν, έξω από την πόρτα μας, π.χ. οι νέο-άνεργοι) με οικονομική βοήθεια, το car pooling με το γείτονά μας (δηλαδή η κοινή μετακίνηση από και προς την εργασία μας – το γνωρίζαμε αλλά κανείς δεν έμπαινε στον κόπο, μέχρι σήμερα), η συνεισφορά σε δραστηριότητες της εκκλησίας με δωρεές χρηματικές ή άλλου είδους, η συμμετοχή σε ομάδες ενδιαφέροντος για τοπικά θέματα του δήμου ή της κοινότητάς μας, η αντιμετώπιση των πάσης φύσεως θεμάτων με νέα όρεξη, σεβασμό και ευγένεια για τον συνάνθρωπο είναι μερικά παραδείγματα, μόνο.

Σε περιόδους κρίσης, η κοινωνική αλληλεγγύη είναι η «συνεκτική δύναμη» που θα προστατέψει τον κοινωνικό ιστό, έτσι ώστε να μην παρατηρηθούν παρεκτροπές οι οποίες απλώς θα πυροδοτούν νέους κύκλους αναταραχής, σαν ένας φαύλος κύκλος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου